เวลาขึ้นเครื่องบิน ทำไมถึงหูอื้อ?
เพื่อนๆ เคยไหม? เวลาขึ้นเครื่องบินเดินทางไปจังหวัดไกลๆ หรือไปต่างประเทศ ทุกครั้งที่เครื่องบินขึ้น
จะรู้สึกหูอื้อ หรือได้ยินเสียงวี้แปลกๆ
มันเกิดจากอะไร และเราจะป้องกันอย่างไรดี มาศึกษาให้รู้ก่อนออกเดินทางกัน!
นั่นเป็นเพราะความดันหรือความกดอากาศภายในกับภายนอกเครื่องบินไม่เท่ากัน อันเนื่องมาจากการเพิ่มหรือลดระดับความสูงอย่างรวดเร็ว ซึ่งจะส่งผลต่อ แรงดันในช่องหู ทำให้แก้วหูของเราถูกดันเข้าและออก จึงเป็นที่มาของอาการปวดหูหรือหูอื้อยังไงล่ะ
ความดันอากาศคืออะไร?
อากาศที่ล่องลอยอยู่รอบๆตัวเรา จริงๆแล้วมันมีน้ำหนัก อันเนื่องมาจากอิทธิพลของแรงโน้มถ่วง เพราะฉะนั้นมันจึงมีแรงกดที่จะไปกระทำต่อพื้นผิวของวัตถุต่างๆรวมถึงแก้วหูของคนเรา ซึ่งแรงที่อากาศกระทำต่อพื้นที่หนึ่งหน่วยนั้นเราเรียกว่า ความดันหรือความกดอากาศ นั่นเอง
แล้วบนเครื่องบินเค้าไม่มีระบบปรับความดันอากาศหรือ?
มีครับ ซึ่งก็จะปรับให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมและปลอดภัยต่อทุกคนบนเครื่องบินทั้งตอนขึ้นและลง แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะปรับความดันให้เท่ากับระดับพื้นดินเลยนะครับ เพราะถ้าทำเช่นนั้นผนังของเครื่องบินจะต้องหนาขึ้นอีกเป็นเท่าตัวจึงจะรับไหว ซึ่งนั่นก็จะทำให้เครื่องหนักขึ้น เปลืองน้ำมัน จุคนและขนของได้น้อยลงไปอีก
ลองนึกถึงภาพว่าถ้าบนเครื่องบินไม่มีระบบปรับความดันอากาศสิ?
ถ้าเป็นบนพื้นดิน เราจะไม่รับรู้ว่ามีแรงกดอากาศใดๆมากระทำต่อตัวเรา เพราะร่างกายเราออกแรงดันกลับไปในอัตราที่เท่ากัน แต่ถ้าเป็นในชั้นบรรยากาศที่ยิ่งสูงขึ้นไป ความดันหรือความกดอากาศจะยิ่งลดน้อยลง ถ้าบนเครื่องบินไม่มีระบบปรับความดัน แรงดันอากาศภายในเครื่องบินจะเพิ่มขึ้น (แรงกดอากาศจากภายนอกที่คอยต้านเอาไว้มีน้อย) จนอาจเป็นอันตรายต่อทุกคนบนเครื่องบิน ให้ลองสังเกตถุงขนมเวลาพกติดตัวขึ้นไปบนยอดดอยหรือแม้แต่บนเครื่องบิน จะโป่งพองกว่าปกติ ถ้าบนเครื่องบินไม่มีระบบปรับความดัน ตัวเราก็คงไม่ต่างจากนั้นแหละ
เสริมอีกนิดว่าแล้วถ้าเราอยู่ต่ำกว่าระดับพื้นดินหรือระดับน้ำทะเลมากๆล่ะจะเป็นยังไง คำตอบก็คือจะตรงกันข้ามกับที่เล่ามาครับ ยิ่งอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลมากๆความดันหรือความกดอากาศก็จะยิ่งเพิ่มมากขึ้น ให้ลองนึกถึงภาพเวลาที่เราดำน้ำลึกลงไปแค่ไม่กี่เมตรแค่นี้เราก็รู้สึกปวดหูแล้ว ไม่ต้องพูดถึงเรือดำน้ำ ที่นอกจากจะต้องแข็งแรงแล้ว ยังต้องมีระบบ ปรับความดันอากาศ ด้วยเช่นกัน ไม่อย่างนั้นทั้งคนและเรือดำน้ำคงโดนบีบอัดจนกลายเป็นเศษเหล็กอยู่ใต้ท้องทะเลแน่ๆ
แล้วจะทำยังไงไม่ให้หูอื้อดีล่ะ?
คนเดินทางอย่างเราก็ต้อง นั่งเครื่องบิน ไปเที่ยวกันบ่อยๆ ถูกไหม? งั้นไปดูวิธีแก้กันเลย!
ขณะเครื่องบินไต่ระดับขึ้น ให้กลืนน้ำลายบ่อยๆเป็นระยะๆ (อาจอมลูกอมเพื่อช่วยกระตุ้นให้มีน้ำลายออกมามากขึ้น ทำให้กลืนน้ำลายได้บ่อยๆ) หรือเคี้ยวหมากฝรั่ง หรือขยับขากรรไกรไปมาเป็นระยะๆ ทำจนกว่าเครื่องบินจะหยุดไต่ระดับขึ้น
ขณะลด ระดับเพดานบินลง หากเป็นไม่มากจะใช้วิธีเดียวกันกับตอนเครื่องบินไต่ระดับขึ้นก็ได้ แต่ถ้ารู้สึกว่าเป็นมากก็ให้ บีบจมูกแล้วหุบปากให้สนิท แล้วเป่าลมให้แก้มป่อง จะรู้สึกว่ามีลมดันขึ้นมาที่หู ทำแบบนี้เป็นระยะๆ โดยให้ทำตั้งแต่เริ่มลดระดับเพดานบินลง จนเครื่องถึงพื้นดิน
ในเมื่อรู้แบบนี้แล้วก็อย่าลืมเตรียมหมากฝรั่งหรือลูกอมเอาไว้ทุกครั้งก่อนขึ้นเครื่องบิน ถ้าไม่มีก็เซฟท่าไม้ตายในภาพที่แล้วเอาไว้ใช้เวลาหูอื้อได้เลย!
เรื่องและภาพ : Boy_superman Dplus Guide team
เรียบเรียง : ชนากาน กุลอึ้ง